Dokładnie siedemdziesiąt osiem lat temu przez region opoczyński przetaczał się wojenny walec wielkiej ofensywy styczniowej Armii Czerwonej. Operacji, która w przeciągu kilku następnych miesięcy przyniosła klęskę III Rzeszy niemieckiej i tym samym zakończenie II wojny światowej w Europie. W kolejną rocznicę tych tragicznych dni warto przypomnieć wydarzenia, do których doszło wówczas w Paradyżu.

Zdjęcie lotnicze Paradyża wykonane podczas walk 19 stycznia 1945 r. z zaznaczonym budynkiem Spółki Rolniczej. Źródło: zasoby National Archives and Records Administration, USA.

12 i 14 stycznia 1945 r. z trzech radzieckich przyczółków na Wiśle (baranowsko-sandomierski, puławski i warecko-magnuszewski) ruszyła wielka ofensywa styczniowa Armii Czerwonej. To właśnie w jej wyniku zakończyła się okupacja niemiecka w regionie opoczyńskim. Wydarzenia te często bywają nazywane wyzwoleniem, ale dziś doskonale wiemy, że tak upragnionej wolności nam nie przyniosły. Rok 1945 oznaczał jedynie zamianę okupanta niemieckiego na sowieckiego. Styczeń przyniósł jednak finalne zakończenie regularnych działań wojennych w naszym regionie.

Mapa przedstawiająca schematyczny przebieg ofensywy styczniowej w regionie opoczyńskim. Oprac. Wiktor Pietrzyk

Powstanie styczniowe było największym i najdłużej trwającym polskim powstaniem narodowym, po którym, do dzisiaj, w leśnych ostępach, pośród pól na cmentarzach, odnaleźć można jego ślady. Ślady te prowadzą również do Opoczna, Drzewicy, Białaczowa, do Brzustowca, Dąbrówki. W Opocznie na cmentarzu św. Marii Magdaleny do dzisiaj można odnaleźć groby powstańców, którzy pochodzili z Opoczyńskiego i tych, którzy po powstaniu osiedlili się w Opocznie i tu zakończyli swoje życie.

Dom Esterki w Opocznie (okres międzywojenny). Do dzisiaj zachowały się w nim piwnice w których znajdowało się więzienie dla powstańców